චීනයෙන් ව්‍යාජ පොහොර ගෙන්නූ හිටපු කෘෂිකර්ම අතිරේක ලේකම් මහේෂ් ගම්මංපිල රිමාන්ඩ්

චීනයේ සමාගමකින් ප්‍රමිතියෙන් තොර පොහොර ආනයනය කිරීමේ විවාදාත්මක සිද්ධියට සම්බන්ධ වූ කෘෂිකර්ම රාජ්‍ය අමාත්‍යංශයේ හිටපු අතිරේක ලේකම් මහේෂ් ගම්මන්පිල මහතා අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිෂන් සභාව විසින් අත්අඩංගුවට ගෙන ඇත.

2021 වසරේදී චීනයේ Qingdao Seawin Biotech සමාගමෙන් ගෙන්වන ලද ප්‍රමිතියෙන් තොර කාබනික පොහොර තොගයක් සම්බන්ධයෙන් රජයට විශාල මූල්‍යමය පාඩුවක් සිදු කිරීමේ චෝදනා මත මෙම අත්අඩංගුවට ගැනීම සිදු කර ඇත.
කොළඹ මහෙස්ත්‍රාත් අධිකරණයට ඉදිරිපත් කරන ලද සැකකරු, 2025 මැයි මස 05 වන දින දක්වා රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කිරීමට අද (අප්‍රේල් 28) මහෙස්ත්‍රාත්වරයා නියෝග කර තිබේ.
අල්ලස් කොමිෂන් සභාව විසින් කරන ලද ප්‍රකාශය අනුව, සැකකරු වන ගම්මන්පිල මහතා අත්හිටුවා තිබූ ණයවර ලිපි (Letters of Credit) නැවත විවෘත කිරීමට උපදෙස් ලබා දීම මගින් රජයට අමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 6.9ක පමණ පාඩුවක් සිදු කර ඇති බවට චෝදනා එල්ල වී ඇත.
මෙම මුදල, ප්‍රමිතියෙන් තොර බව හඳුනාගත් පොහොර තොගයෙන් 75%ක වටිනාකම ලෙස ගෙවීමට සිදුව ඇත.
2021 වසරේදී ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් චීනයේ Qingdao Seawin Biotech සමාගමෙන් කාබනික පොහොර තොගයක් ආනයනය කිරීමට එකඟ වූ අතර, පසුව එම පොහොර තොගය ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකාර්මික ප්‍රමිතීන්ට අනුකූල නොවන බව රසායනාගාර පරීක්ෂණවලින් තහවුරු විය. ඒ අනුව රජය විසින් එම ගනුදෙනුවට අදාළ ණයවර ලිපි අත්හිටුවීමට තීරණය කරන ලදී.
කෙසේ වෙතත්, චෝදනා අනුව, සැකකරු වන අතිරේක ලේකම්වරයා එම අත්හිටුවා තිබූ ණයවර ලිපි නැවත විවෘත කිරීමට උපදෙස් ලබා දී ඇති අතර, එමගින් රජයට සැලකිය යුතු මූල්‍යමය පාඩුවක් සිදු වී ඇත.
අල්ලස් කොමිෂන් සභාව විසින් මෙම සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් දිගු කාලීන විමර්ශනයක් සිදු කර ඇති අතර, පසුගිය දිනවල එම විමර්ශනවල සාක්ෂි මත පදනම්ව මෙම අත්අඩංගුවට ගැනීම සිදු කර ඇත.
විමර්ශන නිලධාරීන්ගේ වාර්තා අනුව, සැකකරු ගම්මන්පිල මහතා තම තනතුරෙහි බලය අයථා ලෙස භාවිතා කරමින්,
ප්‍රමිතියෙන් තොර පොහොර තොගය සඳහා ගෙවීම් සිදු කිරීමට අවශ්‍ය මූල්‍යමය ගනුදෙනු සිදු කිරීමට උපදෙස් ලබා දී ඇති බව චෝදනා කෙරේ.
අද (අප්‍රේල් 28) දින පැවති අධිකරණ සැසිවාරයේදී, අල්ලස් කොමිෂන් සභාවේ නිලධාරීන් විසින් සැකකරුට එරෙහිව එල්ල කර ඇති චෝදනා සහ ඒ සම්බන්ධයෙන් රැස් කර ඇති සාක්ෂි පිළිබඳව මහෙස්ත්‍රාත්වරයාට වාර්තා කරන ලදී.
කරුණු සලකා බැලූ මහෙස්ත්‍රාත්වරයා, සැකකරුව ඇප මත නිදහස් කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කරමින්, එළඹෙන මැයි මස 05 වන දින දක්වා රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කිරීමට නියෝග කර ඇත.
2021 වසරේ ශ්‍රී ලංකාව කාබනික වගාවට සම්පූර්ණයෙන් මාරු වීමේ ප්‍රතිපත්තිය හඳුන්වා දීමත් සමඟ, රජය විසින් චීනයේ Qingdao Seawin Biotech සමාගමෙන් කාබනික පොහොර තොගයක් ඇණවුම් කරන ලදී.
කෙසේ වෙතත්, එම පොහොර තොගය ශ්‍රී ලංකාවට ළඟා වීමෙන් පසු, ශ්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරිය සහ කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව විසින් සිදු කරන ලද පරීක්ෂණවලින් තහවුරු වී ඇත්තේ එම පොහොර තොගය ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකාර්මික ප්‍රමිතීන්ට අනුකූල නොවන බවයි. විශේෂයෙන්ම එම පොහොර තොගයේ අහිතකර බැක්ටීරියා වර්ග හඳුනා ගැනීම හේතුවෙන් එම තොගය ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී.

මෙම සිද්ධිය ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන හා කෘෂිකාර්මික ක්ෂේත්‍රයේ දැඩි විවාදයකට තුඩු දුන් අතර, පසුව රජය විසින් දේශීය සහ විදේශීය විශේෂඥයින්ගේ සහාය ඇතිව මෙම තත්ත්වය විශ්ලේෂණය කිරීම සඳහා විශේෂ කමිටුවක් පත් කර වැරදි සොයාගෙන තිබුණි.
කොළඹ මහෙස්ත්‍රාත් අධිකරණය විසින් සැකකරුව 2025 මැයි මස 05 වන දින දක්වා රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කිරීමට නියෝග කර ඇති අතර, එදින නැවත අධිකරණයට ඉදිරිපත් කිරීමට නියමිතය.
අල්ලස් කොමිෂන් සභාව විසින් තවදුරටත් මෙම සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් විමර්ශන කටයුතු සිදු කරන අතර, අවශ්‍ය නම් අනෙකුත් සම්බන්ධිත පුද්ගලයින්ද අත්අඩංගුවට ගැනීමට හැකියාව පවතින බව කොමිෂන් සභා නිලධාරීහු පවසති.