වියපත්බව සමඟ ඇතිවන දුර්වලතා සහ රෝගාබාධ හේතුවෙන් වැඩිහිටියන්ට වේදනාව ඇති වීම වැලැක්විය නොහැකි තත්ත්වයක් වුවද එය දරා ගැනීමට සහාය වීම සහ වේදනාව අවම කිරීමට රැකවරණය සපයන්නාට විශාල වගකීමක් ඇත. වේදනාව වැඩිහිටියාගේ ජීවිතයේ ගුණාත්මක බව අඩු කරයි. වේදනාව වයසට යෑමේ අනිවාර්ය ප්‍රතිඵලයක් නොවේ. වේදනාව සෑමවිටම අසාමාන්‍ය දෙයක් බව මතක තබා ගතයුතු වේ. දීර්ඝ කාලීන වේදනාවන් ඇති කරන ඇතැම් තත්ත්වයන් වැඩිහිටියන් තුළ බහුලයි. මෙම තත්ත්වයන්ගෙන් සමහරක් වන්නේ, සන්ධි රෝග, ඔස්ටියෝපොරෝසිස්, ස්නායු දුර්වල වේදනාව හා පිළිකා වැනි රෝගයි. වේදනාව සම්බන්ධව ඇති ලෙඩ රෝගවලට පමණක් ප්‍රතිකාර කිරීම පමණක් නොව වේදනාව සඳහා මතුපිටින් නොපෙනෙන හේතුව තේරුම් ගැනීම ද වැඩිහිටි රැකවරණයේ දී වැදගත් වේ.
සමහර අවස්ථාවල වියපත් අයට ඔවුන්ගේ වේදනාව ගැන කතා කිරීමට නොහැකි අවස්ථා තිබේ. ඩිමෙන්ෂියාව, මොළයට හානි විම් හෝ ආඝාතය වැනි රෝග තත්ත්වයන් නිසා මෙය තවත් සංකීර්ණ විය හැකිය. මේ නිසා වැඩිහිටියාගේ වේදනාව හඳුනා ගැනීමට පවුලේ අයට සහ රැකවරණය ලබා දෙන්නාට ඉතා අපහසු වේ. කනස්සල්ල, නොසන්සුන්කම, ශෝකය සහ උද්වේගය බොහෝ විට වේදනාව පෙන්වන සංඥා වන නමුත් ඒවා වේදනාවේ නිශ්චිත සංඥා නොවේ.
නිර්වින්දන හෝ වේදනා නාශක බෙහෙත් ලබා දීම අධීක්ෂණය කිරීමට විශාල කාලයක් ගතවේ. සාත්තු නිවාසවල හෝ වැඩිහිටි නිවාස වල කාර්ය මණ්ඩල ප්‍රමාණවත් නොවේ නම් වේදනා කළමනාකරණය සීමා විය හැකිය.
නොසැලකිලිමත්කම, නොසැලකිල්ල හේතුවෙන් වැඩිහිටියාගේ වේදනාව සැලකිල්ලට නොගන්නා අවස්ථා වැඩිහිටි රැකවරණයේ දී වාර්තා වන අවස්ථා ඇත. වැඩිහිටියකුගේ වේදනාව අඩු කිරීම සම්බන්ධයෙන් ඔබ සැලකිලිමත් වන්නේ නම්, ඔහුගේ හෝ ඇයගේ වෛද්‍යවරයා, හෙද කණ්ඩායම හා රැකවරණය ලබා දෙන්නා සමඟ සාකච්ඡා කරන්න. එසේම ගැටලුව පිළිබඳ වාර්තා තබා ගන්න.
වේදනාව පිළිබඳ මිත්‍යාවන්
වේදනාව සහ එහි තීව්‍රතාව පිළිබඳව වඩාත්ම නිරවද්‍ය හා විශ්වසනීය සාක්ෂි වන්නේ නිවැසියන්ගේ හෝ රැකවරණය ලබා දෙන්නාගේ ස්වයං-වාර්තාවයි. වැඩිහිටියා බොහෝ විට වේදනාව විස්තර කරන්නේ ” වේදනාව” යන වචනයට වඩා අපහසුව , කැක්කුම වැනි වචන භාවිත කිරීමෙන්ය
වැඩිහිටියන්ට වේදනාව ඇති කරවන බහුල තත්ත්වයන්
වේදනාව නිසා වැඩිහිටියන්ට ඇතිවන බලපෑම්
වැඩිහිටියන් වේදනාව සන්නිවේදනය කරන්නේ කෙසේද?
වාචිකව හෝ වාචිකව නොවන ආකාරයට වේදනාව සන්නිවේදනය කිරීමට වැඩිහිටියා පෙළඹෙන අතර එය ඒ ආකාරයෙන්ම තේරුම්ගෙන ප්‍රතිචාර දැක්වීමට රැකවරණය සලස්වන්නාට හැකිවිය යුතුය. වේදනාව ප්‍රකාශ කරන ක්‍රම පහත දැක්වේ.
මුහුණේ ඉරියව් – දුක් බර ඉරියව්, රවාගෙන සිිටිම , බිය , නොසතුට
වාචික ප්‍රකාශන – ඇඬීම , වැලපීම සහ අදෝනා කීම බොහෝ විට සිදුවන අතර වේගයෙන් හුස්ම ගැනිම, තොල මැතිරීම , කෙඳිරි ගෑම ද දක්නට ලැබේ
ශාරීරික චලන වැලක්වීම – නොරිස්සුම් සහගත ඉරියව්, අනම්‍ය බව , ශරීරය ඇඹරීම , ශරීරය අද්දමින් ගමන් කිරිම, කොර ගැසීම, නොන්ඩි ගැසීම , ඉරියව් මාරුකිරීමට හෝ ඇවිදීමට ප්‍රතික්ෂේප කිරීම
පුද්ගල චර්යාවන් වෙනස් වීම – කළහකාරී විම, විනාශ කාරී වීම , ප්‍රතික්ෂේප කිරීම , සමාජ සබඳතා අඩු කිරීම , හුදකලා වීම
මානසික තත්ත්වයේ වෙනස් වීම් – වික්ෂිප්ත බව , කේන්තියාම, ඇඬීම , ආවේගශීලී වීම
සාමාන්‍ය චර්යාවේ වෙනස්කම් – ආහාර ප්‍රතික්ෂේප කිරීම, ආහාර රුචිය අඩු වීම, නිද්‍රා රටාවන් වෙනස් වීම, ඉබාගාතේ ඇවිදීම
වේදනාව අඩු කිරීම සඳහා යෙදිය හැකි ක්‍රම
ශාරීරික චිකිත්සක ක්‍රම
මනෝ විද්‍යාත්මක චිකිත්සාව
අවධානය වෙන අතකට යොමු කිරීම –
වැඩිහිටියාට තම වේදනාව විස්තර කිරීමට අවස්ථාව ලබා දිය යුතුතේ කෙසේද?
වැඩිහිටියාගේ වේදනාව ගැන ඔබ සමඟ කතා කිරීමට ඔහු දිරිමත් කරන්න. මෙම වේදනාව ඇතිවිය හැකි ආකාරය සහ එය ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා හොඳම දේ ඉගෙන ගැනීමට මෙය උපකාරවත් වේ. වැඩිහිටියාට කතා කිරීමේ හෝ කන් ඇසීමේ දුර්වලතාවයක් වේ නම් ඔවුන් පිළිබඳව වඩාත් සැලකිලිමත් වන්න . හැකි සෑම ක්‍රමයක්ම භාවිත කර වේදනාව පිළිබඳ වැඩිහිටියා සමඟ සන්නිවේදනය කරන්න.
වේදනා දිනපොතක් තබා ගැනීමෙන් වැඩිහිටියාගෙන් රැකවරණය ලබා දෙන පුද්ගලයන් හෝ වෛද්‍යවරුන් අසන ප්‍රශ්ණ වලට පිළිතුරු දීමට පහසු වනු ඇත. සෑම දිනකම සිදුවූ දේ නිවැරදිව සිහිපත් කිරීම සඳහා වේදනා දිනපොත් උපකාර කරනු ඇත. වැඩිහිටියාගේ වේදනාව ගැන අදාල පුද්ගලයන්ට පැවසීමට එය උපකාරවත් වන අතර වේදනාවට හේතුව කුමක්දැයි වටහා ගැනීමට එය උපකාරයක් වනු ඇත. වේදනාව විස්තර කිරීමට එන සියලු වචන ලියන ලෙස වැඩිහිටියාට පවසන්න . දිනපොත වේදනා චක්‍රය නිරීක්ෂණයට උපකාර කරයි. මෙය වේදනාව වැඩි වන විට සහ එය අඩු කළ හැකි ආකාරය පිළිබඳ වැඩි අවබෝධයක් අන්අයට ලබා දෙනු ඇත.
Saru FM Media
