ෆ්‍රැන්සිස් පාප්තුමාගේ අභාවයෙන් පසු ව රෝමානු කතෝලික පල්ලියේ නව අධ්‍යාත්මික නායකයා ලෙස නව පාප් වහන්සේගේ සම්ප්‍රාප්තිය සිදු වන්නේ කෙසේ දැයි බොහෝ දෙනාට පවතින ප්‍රශ්නයකි.
වසර 12ක කාලයක් ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ පාප් ධුරය දරා අද (21) පෙරවරුවේ අභාවප්‍රාප්ත වන විට පසුවූයේ 88 වැනි වියෙහි යි.
නිව්මෝනියා තත්ත්වයෙන් දිගු කලෙක සිට ප්‍රතිකාර ලැබූ පාප් වහන්සේ එම රෝගය හේතුවෙ ස්වර්ගස්ථ වූ බවයි වතිකානු මාධ්‍ය නිවේදනය කළේ.
උන්වහන්සේගේ ස්වර්ගස්ථ වීමෙන් පසුව නව පාප්වරයෙකු තෝරා පත් කර ගැනීමේ සියවස් ගණනාවක් පැරණි ක්‍රියාවලිය එලෙසින් ම ආරම්භ වනු ඇති.
පාප් වහන්සේ යනු කතෝලික පල්ලියේ ප්‍රධානියා යි.
රෝමානු කතෝලිකයන් විශ්වාස කරන්නේ පාප් වහන්සේ යනු ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ වෙත ආපසු යන සෘජු මාර්ගයක් නියෝජනය කරන බවයි.
ඔහු ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ මුල් ගෝලයන් වන අපෝස්තුළුවරුන් අතර ප්‍රධානියා වූ ශාන්ත පීතරගේ ජීවමාන අනුප්‍රාප්තිකයෙකු ලෙස සැලෙකනවා.
එය ඔහුට මුළු කතෝලික පල්ලිය කෙරෙහිම පූර්ණ හා බාධාවකින් තොරව බලය ලබා දෙන්නක්.
ලෝකයේ දළ වශයෙන් බිලියන 1.4 ක කතෝලිකයන් සඳහා ඔහු වැදගත් බල නායකත්වයක් ආගම හා සංස්කෘතිය වෙනුවෙන් සිදු කරනවා.
බොහෝ කතෝලිකයන් ආගමික මග පෙන්වීම සඳහා බයිබලය පරිශීලනය කළ ද, ඔවුන්ට පල්ලියේ විශ්වාසයන් සහ පිළිවෙත් පාලනය කරන පාප් වහන්සේගේ ඉගැන්වීම් වුව ද ලබාගත හැකි වනවා.
ලොව පුරා සිටින සියලුම කිතුනුවන්ගෙන් අඩක් පමණ රෝමානු කතෝලිකයන්.
පාප් වහන්සේ ජීවත් වන්නේ ලෝකයේ කුඩාම ස්වාධීන රාජ්‍යය වන වතිකානු නගරයේ යි.
එය ඉතාලි අගනුවර වන රෝමයෙන් වට වී තිබෙනවා.
පාප් වහන්සේට වැටුපක් නොලැබෙන නමුත්, ඔහුගේ සියලු ගමන් වියදම් සහ ජීවන වියදම් වතිකානුව විසින් ගෙවනු ලබනවා.
එවන් උත්තරීතර ආගමික නායකයෙකු ලෙසයි පාප් වහන්සේව සැලකෙන්නේ.
පාප්තුමාගේ අවමංගල්‍යය සාම්ප්‍රදායිකව විස්තීර්ණ කටයුත්තක් වී තිබෙනවා.
නමුත් ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ මෑතකදී මුළු ක්‍රියා පටිපාටියම සංකීර්ණභාවයකින් තොර කරගැනීමට අවශ්‍ය ප්‍රසම්පාදන සැපයූවා.
පෙර පාප්වරුන් සයිප්‍රස්, ඊයම් සහ ඕක්වලින් සාදන ලද කූඩු කළ අවමංගල්‍ය පෙට්ටි තුනක තැන්පත් කෙරුණා.
ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ සින්ක්වලින් ආවරණය කරන ලද සරල ලී අවමංගල්‍ය ඇසුරුමක් තෝරාගෙන ඇති බවයි බීබීසී මාධ්‍ය වාර්තා කළේ.
මහජන දර්ශනය සඳහා ශාන්ත පීතර බැසිලිකාවේ කැටෆල්ක් ලෙස හැඳින්වෙන උස් වේදිකාවක් මත පාප්තුමාගේ දේහය තැබීමේ සම්ප්‍රදාය ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ ඉවත් කර තිබෙනවා.
ඒ වෙනුවට, පියන ඉවත් කර ඔහුගේ දේහය මිනී පෙට්ටිය තුළ පවතින අතරතුර, ශෝකයට පත්වන්නන්ට ඔවුන්ගේ ගෞරවය දැක්වීමට ආරාධනා කරනු ලැබෙනවා.
සියවසකට වැඩි කාලයක් තුළ වතිකානුවෙන් පිටත තැන්පත් කරන ලද පළමු පාප් වහන්සේ ද ෆ්‍රැන්සිස් වනු ඇති.
රෝමයේ ප්‍රධාන පාප්තුමාගේ බැසිලිකා හතරෙන් එකක් වන ශාන්ත මේරි මේජර් බැසිලිකාවේ ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේගේ දේහය තැන්පත් කෙරෙන බවයි වාර්තාවල සඳහන් වන්නේ.
බැසිලිකාවක් යනු වතිකානුව විසින් විශේෂ වැදගත්කමක් සහ වරප්‍රසාද ලබා දී ඇති පල්ලියක්.
නව පාප් වහන්සේ තෝරා ගන්නේ කවුද? යන ප්‍රශ්නය ලෝකවාසීන්ට ඇති වන සාමාන්‍ය ප්‍රශ්නයකි.
නව පාප් වහන්සේ තෝරා ගත යුත්තේ කතෝලික පල්ලියේ ජ්‍යෙෂ්ඨතම නිලධාරීන් වන කාර්ඩිනල්වරුන්ගේ විද්‍යාලය මගින්.
සියලුම පිරිමින්, ඔවුන් පාප් වහන්සේ විසින් සෘජුවම පත් කරනු ලබන අතර, සාමාන්‍යයෙන් බිෂොප්වරුන් ලෙස පත් කිරීම සිදු කෙරෙනවා.
දැනට කතෝලික කාඩිනල්වරුන් 252 ක් සිටින අතර, ඔවුන්ගෙන් 138 දෙනෙකු නව පාප් වහන්සේට ඡන්දය දීමට සුදුසුකම් ලබනවා.
අනෙක් අය වයස අවුරුදු 80 ඉක්මවන අතර, එයින් අදහස් වන්නේ ඔවුන්ට මැතිවරණයට සහභාගී විය නොහැකි බවයි.
නමුත් තෝරා ගත යුත්තේ කවුරුන්ද යන්න පිළිබඳ විවාදයට ඔවුන්ට සම්බන්ධ විය හැකි වනු ඇති.
පාප් වහන්සේ ස්වර්ගස්ථ වූ විට (හෝ ඉල්ලා අස්වන විට, 2013 දී XVI වන බෙනඩික්ට් පාප්තුමාගේ අවස්ථාවෙහි දී මෙන්), කාදිනල්වරුන් වතිකානුවේ රැස්වීමකට කැඳවනු ලබන අතර, මැතිවරණය සම්මේලනයේ පූර්ණ අධීක්ෂණය මත පැවැත්වෙනවා.
පාප් වහන්සේගේ ස්වර්ගස්ථ වීම සහ ඔහුගේ අනුප්‍රාප්තිකයා තෝරා පත් කර ගැනීම අතර කාලය තුළ, කාර්දිනල්වරුන්ගේ විද්‍යාලය විසින් පල්ලිය පාලනය කරනු ලබනවා.
සුප්‍රසිද්ධ චිත්‍ර ශිල්පී මයිකල් ආන්ජිලෝ විසින් පින්තාරු කරන ලද සිස්ටයින් දේවස්ථානය තුළ මැතිවරණය දැඩි රහසිගතව පැවැත්වීම සිදු කරනවා.
ජයග්‍රාහකයෙකු තීරණය කරන තෙක් තනි කාර්දිනල්වරු තමන් කැමති අපේක්ෂකයාට ඡන්දය දෙන අතර, එම ක්‍රියාවලියට දින කිහිපයක් ගත වනවා.
පෙර සියවස්වල, පාප්වරයා තෝරාගැනීමේ ඡන්දය සති හෝ මාස ගණනක් පැවතුණු බවයි වාර්තා වන්නේ.
සමහර කාර්දිනල්වරු සම්මේලනයේ දී පවා ස්වර්ගස්ථ වී තිබෙනවා.
මැතිවරණය සිදුවන ආකාරය පිළිබඳ එකම ඉඟිය වන්නේ කාර්දිනල්වරුන්ගේ ඡන්ද පත්‍රිකා පුළුස්සා දැමීමෙන් දිනකට දෙවරක් මතුවන දුමයි.
කළු පැහැයෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ අසාර්ථකත්වයයි.
සාම්ප්‍රදායික සුදු දුම යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ නව පාප් වහන්සේ තෝරාගෙන ඇති බවයි.
නව පාප් වහන්සේ පිළිබඳ තීරණය ප්‍රසිද්ධියට පත් කිරීමට ද ක්‍රියාවලියක් තිබෙනවා.
සුදු දුමාරය ඉහළ ගිය පසු, නව පාප් වහන්සේ සාමාන්‍යයෙන් පැයක් ඇතුළත ශාන්ත පීතර චතුරශ්‍රයට ඉහළින් පිහිටි බැල්කනියේ පෙනී සිටිනවා.
සම්මේලනයට සහභාගී වන ජ්‍යෙෂ්ඨ කාදිනල්තුමා (“Habemus Papam”) ලතින් භාෂාවෙන් “අපට පාප් වහන්සේ කෙනෙක් සිටී” යන්න ප්‍රකාශයට පත් කරනු ඇති.
ඉන්පසු ජ්‍යෙෂ්ඨ කාදිනල්තුමා නව පාප් වහන්සේව තෝරාගත් පාප්තුමාගේ නමින් හඳුන්වා දෙනු ලබනවා.
එය ඔහුට මුලින් ලබා දුන් නම හෝ එය නොවිය හැකි වීම ද සම්ප්‍රදායක්.
උදාහරණයක් ලෙස, ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ ජෝර්ජ් මාරියෝ බර්ගොග්ලියෝ ලෙස උපත ලැබුව ද, ඔහු අසිසියේ ශාන්ත ෆ්‍රැන්සිස්ට ගෞරවයක් වශයෙන් ඔහුගේ පාප් පදවිය සඳහා වෙනත් නමක් තෝරා ගනු ලැබුවා.
පාප් වහන්සේ වීමට පැවතිය යුතු සුදුසුකම් කවරේ දැයි සොයා බැලීම ද වටියි.
න්‍යායාත්මකව, බෞතීස්ම වූ ඕනෑම රෝමානු කතෝලික පුද්ගලයෙකුට පාප් වහන්සේ වීමට මැතිවරණය සඳහා සලකා බැලිය හැකි වනවා.
කෙසේ වෙතත්, ප්‍රායෝගිකව, කාදිනල්වරු තමන්ගේම කෙනෙකු තෝරා ගැනීමට කැමැත්තක් දැක්වීම සිරිත වනු ඇති.
2013 දී පැවති පෙර සමුළුවේදී ආර්ජන්ටිනාවේ උපන් ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ තේරී පත් වූ විට, ඔහු දකුණු ඇමරිකාවෙන් පැමිණි පළමු පාප් වහන්සේ බවට පත් වුණා.
එය ලෝකයේ කතෝලිකයන්ගෙන් දළ වශයෙන් 28% ක් පමණ වන කලාපයක්.
නමුත් ඓතිහාසික පූර්වාදර්ශයෙන් පෙනී යන්නේ කාදිනල්වරු යුරෝපීයයෙකු, විශේෂයෙන් ඉතාලි ජාතිකයෙකු තෝරා ගැනීමට බොහෝ දුරට ඉඩ ඇති බවයි.
මේ දක්වා තෝරාගෙන ඇති පාප්වරුන් 266 දෙනාගෙන් 217 දෙනෙකු ඉතාලියෙන් පැමිණි අයයි.
මේ ආකාරයෙන් කතෝලික සංස්කෘතිය හා සම්ප්‍රදාය අනුව නව පාප් වහන්සේ තෝරාගනු ඇති.
Saru FM Media
