ඉන්දියාව සහ පාකිස්තානය අතර වර්ධනය වෙමින් පවතින උග්‍ර අර්බුදකාරී තත්ත්වය ශ්‍රී ලංකාවේ ගුවන් හා සමුද්‍රීය අංශ කෙරෙහි සැලකිය යුතු අහිතකර බලපෑමක් ඇති කරනු ඇතැයි ආර්ථික විශ්ලේෂකයන් විසින් අනතුරු අඟවා තිබේ. මේ වන විටත් මෙම අර්බුදය හේතුවෙන් ගුවන් ගමන් මාර්ග වෙනස් කිරීමට සිදුවීම මගින් ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සේවයේ මෙහෙයුම් පිරිවැය ඉහළ යාමේ අවදානමක් මතුව ඇත.
ගුවන් සේවා මෙහෙයුම් කෙරෙහි බලපෑම
ඉන්දීය රජය විසින් පාකිස්තාන ගුවන් සීමාව වසා දැමීමට ගත් තීරණය හේතුවෙන්, යුරෝපය බලා යන ගුවන් යානා වෙනත් ගුවන් මාර්ග ඔස්සේ ගමන් කිරීමට සිදුව තිබේ. ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සේවයට ද මෙම තත්ත්වය යටතේ විකල්ප ගුවන් මාර්ග භාවිතා කිරීමට සිදුවනු ඇති අතර, එමගින් ගුවන් යානාවල ඉන්ධන පිරිවැය සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ යාමේ අවදානමක් පවතී.
දැනටමත් මූල්‍ය අභියෝගවලට මුහුණ දෙමින් සිටින ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සේවයට මෙම තත්ත්වය තවත් බරපතල ගැටලුවක් වනු ඇති බව ආර්ථික විශ්ලේෂකයන් පෙන්වා දී ඇත. විකල්ප මාර්ග ඔස්සේ ගමන් කිරීම මගින් ගුවන් යානාවල ගමන් කාලය දීර්ඝ වීම, ඉන්ධන පිරිවැය ඉහළ යාම, මෙහෙයුම් කාලසටහන් වෙනස් කිරීමට සිදුවීම වැනි ගැටලු රාශියකට මුහුණ දීමට සිදුවනු ඇත.
සමුද්‍රීය වෙළඳාම කෙරෙහි බලපෑම
ඉන්දු-පාකිස්තාන අර්බුදය ශ්‍රී ලංකාවේ සමුද්‍රීය වෙළඳාම කෙරෙහි ද සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති කරනු ඇත. විශේෂයෙන් කොළඹ වරායට නැව් මගින් භාණ්ඩ ප්‍රවාහනය කිරීමෙන් ලැබෙන ආදායම අහිමි වීමේ අවදානමක් පවතින බව ආර්ථික විශ්ලේෂකයන් අවධාරණය කරයි.
කොළඹ වරාය දකුණු ආසියාවේ ප්‍රධාන ප්‍රතිනැව්ගත කිරීමේ මධ්‍යස්ථානයක් ලෙස ක්‍රියාත්මක වන අතර, ඉන්දියාව සහ පාකිස්තානය අතර අර්බුදය උත්සන්න වීම හේතුවෙන් කලාපීය වෙළඳාම් රටාවන්හි වෙනස්කම් ඇති විය හැකිය. මෙය කොළඹ වරායේ භාණ්ඩ හැසිරවීමේ ප්‍රමාණය සහ ඒ හා සම්බන්ධ ආදායම් මට්ටම් කෙරෙහි ඍණාත්මක බලපෑමක් ඇති කළ හැකිය.
සංචාරක කර්මාන්තය කෙරෙහි බලපෑම
ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණෙන මුළු සංචාරකයින්ගෙන් සියයට 20ක් පමණ ඉන්දියානුවන් වන බැවින්, අර්බුදකාරී තත්ත්වය ඉන්දියානු සංචාරකයින්ගේ පැමිණීම කෙරෙහි ද බලපෑම් ඇති කළ හැකිය. ආරක්ෂක ගැටලු හෝ ගමන් බිමන්වලට සිදුවන බාධා හේතුවෙන් ඉන්දියානු සංචාරකයින්ගේ පැමිණීම අඩු වීමේ ප්‍රවණතාවයක් ඇති විය හැකි බව විශ්ලේෂකයන් පෙන්වා දෙයි.
මෑතකදී යම් පුනර්ජීවනයක් පෙන්නුම් කළ ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරක කර්මාන්තයට මෙය තවත් පසුබෑමක් විය හැකි අතර, එමගින් රැකියා අවස්ථා සහ විදේශ විනිමය ඉපැයීම් කෙරෙහි ද අහිතකර බලපෑම් ඇති කරනු ඇත.
සමස්ත ආර්ථිකය කෙරෙහි බලපෑම
මෑතකදී යම් ස්ථාවරත්වයක් අත්පත් කරගෙන ඇති ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය, ඉන්දු-පාකිස්තාන අර්බුදය නිසා නැවත මන්දගාමී වීමේ අවදානමක් ඇති බව ආර්ථික විශ්ලේෂකයෝ අනතුරු අඟවති. ගුවන් සේවා, සමුද්‍රීය වෙළඳාම සහ සංචාරක කර්මාන්තය වැනි ප්‍රධාන ආර්ථික අංශවලට සිදුවන බලපෑම් සමස්ත ආර්ථිකය කෙරෙහි සෘජු ලෙස බලපානු ඇත.
විශේෂයෙන් ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ක්‍රියාවලියක නිරතව සිටින ශ්‍රී ලංකාවට, විදේශ විනිමය ඉපැයීම් අඩු වීම, වියදම් ඉහළ යාම වැනි ගැටලු තවදුරටත් බරපතල බලපෑමක් ඇති කළ හැකිය.
විශේෂඥ මතය
ආර්ථික විශ්ලේෂක ආචාර්ය නිමල් සිල්වා පවසන්නේ, “ඉන්දු-පාකිස්තාන අර්බුදය ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකය කෙරෙහි සෘජු හා වක්‍ර ලෙස බලපානු ඇති බවයි. මෙය විශේෂයෙන් අපගේ ප්‍රවාහන ක්ෂේත්‍රයට, වරාය ක්‍රියාකාරකම්වලට සහ සංචාරක කර්මාන්තයට සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති කරනු ඇත.”
“අපට අවශ්‍ය වන්නේ මෙම අර්බුදකාරී තත්ත්වය අවම කිරීම සඳහා විකල්ප සැලසුම් සකස් කිරීමයි. ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සේවය විසින් දැනටමත් විකල්ප ගුවන් මාර්ග පිළිබඳව සැලසුම් සකස් කරමින් සිටින අතර, ඉන්ධන පිරිවැය ඉහළ යාම අවම කිරීම සඳහා ක්‍රමෝපායන් සොයමින් සිටී,” යැයි ඔහු තවදුරටත් පැවසීය.
ආර්ථික පුරෝකථන
ඉන්දු-පාකිස්තාන අර්බුදය කෙටි කාලීන දේශපාලනික ගැටුමක් පමණක් වුවහොත්, එහි ආර්ථික බලපෑම සාපේක්ෂව සීමිත විය හැකි බව සමහර විශ්ලේෂකයන් පෙන්වා දෙයි. කෙසේ වෙතත්, අර්බුදය දිගු කලක් පැවතිය හොත්, එහි බලපෑම වඩාත් දැඩි විය හැකි අතර, ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික පුනරුත්ථාපන ප්‍රයත්නයන් කෙරෙහි සැලකිය යුතු බාධාවක් විය හැකිය.
ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව සහ මුදල් අමාත්‍යාංශය මෙම තත්ත්වය පිළිබඳව නිරන්තර අධීක්ෂණයක නිරත වන අතර, අවශ්‍ය පියවර ගැනීමට සූදානමින් සිටින බව වාර්තා වේ.
රජයේ ප්‍රතිචාරය
ශ්‍රී ලංකා රජය මෙම තත්ත්වය පිළිබඳව අවධානයෙන් සිටින අතර, අවශ්‍ය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට සූදානමින් සිටින බව රජයේ ප්‍රකාශකයෙකු පවසා තිබේ. රජය විසින් ඉන්දියාව සහ පාකිස්තානය සමඟ දිප්ලෝමාතික සන්නිවේදන පවත්වාගෙන යමින්, ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික හිතයන් ආරක්ෂා කර ගැනීමට උත්සාහ කරන බව ද වාර්තා වේ.
ගුවන් සේවා අමාත්‍යාංශය සහ ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සේවය මෙම තත්ත්වය ඉතා හොඳින් නිරීක්ෂණය කරමින් සිටින අතර, ඉන්ධන පිරිවැය ඉහළ යාම අවම කිරීම සඳහා අවශ්‍ය විකල්ප ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට සැලසුම් කරමින් සිටින බව ද වාර්තා වේ.
මෙම අර්බුදකාරී තත්ත්වය ඉදිරියේදී කෙසේ විකාශනය වන්නේද යන්න මත ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකයට එහි බලපෑම තීරණය වනු ඇති බව ආර්ථික විශ්ලේෂකයන් අවධාරණය කරයි. මේ සම්බන්ධයෙන් ආර්ථික විශේෂඥයන්ගේ නිරන්තර අධීක්ෂණය සහ විශ්ලේෂණය ඉදිරියටත් සිදු කෙරෙනු ඇත.
Saru FM Media
