දරුවන්ගේ නිරෝගී බව තරම් දෙයක් මව්පියන්ට නැහැ. ළඟකදි ඉඳන් පුතාගේ මුත්‍රා සමග ලේ පිටවෙනවා වගේ දුටුව නිසාම සමීරගේ අම්මා ගොඩක් නොසන්සුන් වුණා. ඇය බොහොම ඉක්මනින් දරුවා වෛද්‍යවරයා වෙත ගෙන ගියා. අද වෙද්දි බොහොමයක් රෝග තත්ත්ව බාල මහලු කියලා භේදයකින් තොරව ඇති වන බව අපි කවුරුත් දන්නවා. ඒත් පුංචි දරුවෙක්ට වකුගඩු රෝගයක් කියලා අහන්න ලැබීම ඒ අම්මා තාත්තාට කොයිතරම් නම් වේදනාවක්ද කියලා අමුතුවෙන් කිව යුතු නැහැ.
වකුගඩු මගින් අපේ සිරුරේ සිදු වෙන්නේ මොනවද කියා බැලුවොත් වකුගඩු කුඩා රුධිර වාහිනී ජාලයකින් යුක්තයි. එහි ඇති ගුච්චිකා (glomerulus) මගින් රුධිරයේ අපද්‍රව්‍ය පෙරා මුත්‍රාවලට ලබා දීම සිදු කරයි. මෙහිදී මෙම රුධිර වාහිනී ප්‍රදාහය ඔස්සේ එන රුධිරය මගින් මෙම අපද්‍රව්‍ය පෙරා වෙන්කිරීම සිදුකරයි.
දරුවන් තුළ වකුගඩු රෝග ඇති වීමට බලපෑ හැකි හේතු මොනවාද?
වකුගඩු රෝග ඇති වීමේ වැඩි අවධානමක් ඇත්තේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ආශ්‍රිත රෝග ඇති දරුවන්ටය.
වකුගඩු රෝගයට ගොදුරු වු දරුවෙකු පෙන්නුම් කළ හැකි ලක්ෂණ
මේ ලක්ෂණ දරුවාගෙන් දරුවාට වෙනස් විය හැක.
දරුවෙකු වකුගඩු ආශ්‍රිත රෝගයකට ගොදුරු වී ඇති බව විනිශ්චයට යොදාගන්නා පරීක්ෂණ මොනවාද?
මූලිකව දරුවා පෙන්නුම් කරන රෝග ලක්ෂණ, දරුවාගේ සෞඛ්‍ය තත්ත්වය, පවුල් ඉතිහාසය, ශාරීරික පරීක්ෂණ මේ සඳහා සොයා බැලෙන අතරම ඊට අමතරව පහත පරීක්ෂණද සිදුකල හැක.
දරුවන්ට ඇති වන වකුගඩු රෝග සඳහා ලබා දෙන ප්‍රතිකාර මොනවාද?
දරුවාගේ රෝග ලක්ශණ, වයස සහ රෝගයේ තීව්‍රතාව මෙන්ම රෝගයට හේතු වූ කරුණ යන තත්ත්වයන් මත ලබා දෙන ප්‍රතිකාර මොනවාද යන්න රඳා පවතී. මෙහිදී ප්‍රතිකාර ලබා දීමේ අරමුණ වන්නේ රෝග තත්ත්වය වැඩි වීම පාලනය හා සංකුලතා වලක්වා ගැනීමයි. එසේම ප්‍රතිකාර මගින් මුත්‍රා පිටකිරීම වැඩි කිරීම, රුධිර පීඩනය අඩු කිරීම, රුධිරයේ පොස්පරස් මට්ටම ඉතා අඩු මට්ටමක පවත්වා ගැනීම වැනි දේ සිදු කරයි.
ප්‍රතිකාරවලට ආහාර රටාව වෙනස් කිරීමද ඇතුලත් වන අතරම එහිදී පහත කරුණු පිළිබඳව සැලකිලිමත් වීම ඉතාම වැදගත්ය.
වකුගඩුවලින් සාමාන්‍ය ලෙස ඉවත් වෙන මෙම ඛණිජලවණ රුධිරයේ හානි කර ලෙස එකතු වී ශරීරය තුල තරලය අසාමාන්‍ය ලෙස රැස් වේ. එවිට කාන්දු පෙරීම (Dialysis) කිරීමට සිදු වන අතරම එයින් සිදු වන්නේ රුධිරයේ ඇති අපද්‍රව්‍ය හා අමතර තරලය පෙරා ඉවත් කිරීමයි.
කාන්දු පෙරීම ආකාර 2කින් සිදුවන අතරම ඒවා පහත පරිදි වේ.
අක්මාව, ආමාශය දරා සිටින කුහරය පරිතානය ලෙස හදුන්වයි. ශල්‍ය වෙද්‍යවරයා විසින් ඉතා තුනී, නම්‍යශීලී කැතිටරයක් දරුවාගේ උදරයට ඇතුළු කර එය ස්ථානගත කර පිරිසිදුකාරක දියර (sterile dialysate)මෙම කැතිටරය හරහා පරිතාන කුහරයට ඇතුළු කරයි. ඉන්පසු මෙම තරලය යම් කාලයක් පරිතාන කුහරය තුල තබයි. එවිට මෙම තරලය මගින් අපද්‍රව්‍ය අවශෝෂණය කර ගනියි. ඉන්පසුව මෙම තරලය උදරයෙන් ඉවතට ගලා ඒමට සලස්වා ඒවා මැන ඉවත් කරයි.
2. රුධිර කාන්දු පෙරීම (hemodialysis)
කුඩා ශල්‍යකර්මයක් ආධාරයෙන් arteriovenous (Ar) මාර්ගයක් සාදයි. මෙමගින් ධමනියක් හා ශිරාවක් එකට සම්බන්ද කරයි. බොහෝදුරට මෙය දරුවාගේ අතක සිදු කරයි. ඉන්පසු රුධිර කාන්දු පෙරන යන්ත්‍රයකට එම අමතර මාර්ගය හරහා සම්බන්ධ කරයි. මෙම මාර්ගය හරහා රුධිරය පොම්ප කරයි. එහිදි අපද්‍රව්‍ය සහ අමතර තරලය පෙරීමක් සිදුකරයි. මෙම පෙරන ලද රුධිරය තවත් නලයක් ආධාරයෙන් ශරීරය තුලට ඇතුළු කරයි. සාමාන්‍යයෙන් සතියකට කිහිපවරක් සිදු කළ යුතු විය හැකි අතරම එක් වාරයක් සදහා පැය 4 – 5 කාලයක් ගත වේ.
ක්‍රිෂාන්ති ගංගා කුමාරිහාමි මහත්මිය
සූතිකා පුහුණු හෙද නිළධාරිනි (I ශ්‍රේණිය)
නවජ සූති දැඩි සත්කාර ඒකකය
පළාත් මහ රෝහල, කුරුණෑගල
Saru FM Media
