කොවිඩ් 19 රෝගය නිසා පීඩාවට පත්ව සිටි අපි මේ වන විට එයින් යම් අස්වැසිල්ලක් ලබා තිබුණත් එහෙන් මෙහෙන් කන වැටෙන තවත් රෝග කිහිපයක් නිසා නැවතත් බියෙන් පසුවෙනවා. ඒ අතරින් මන්කිපොක්ස් නම් වූ රෝගය කොවිඩ් 19 මෙන් අපේ රට තුළ ව්‍යාප්ත වේද යන කණස්සල්ල මව්වරුන් තුළ පවතිනවා.
මන්කිපොක්ස් කියන්නේ අලුතින් සොයාගත් රෝගයක්ද?
නැත. මන්කිපොක්ස් රෝගය මුලික්ම හඳුනා ගන්නේ 1958 දී මධ්‍යම හා බටහිර අප‍්‍රිකානු රට වලිනි. පළමු වතාවට නයිජීරියාවට සංචාර කරන ලද පුද්ගලයෙකු මෙම රෝගයෙන් පෙළුනු බවට අනාවරණය වී ඇති බවට කියැවේ. මෙය මේ වන විට යුරෝපීය රටවල පැතිරී යමින් පවතී.
මන්කිපොක්ස් යනු මන්කිපොක්ස් නම් වූ Orthopoxviral ඝනයට හා Poxviridae කුලයට අයත් වෛරසයක් හේතුවෙන් ඇති වන රෝගයකි. ආසාදිත පුද්ගලයෙකු සති 2 – 4 දක්වා කාලයක් තුළ රෝග ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරන අතරම ඇතැම් විට රෝගය දරුණු තත්ත්වයට වුවද පත් විය හැකි අවදානමක් පවතී. මෙම රෝගය ආසාධිත පුද්ගලයෙක් එසේත් නැතිනම් සතෙක් හා සමීපව කටයුතු කිරීම නිසා හෝ වෛරසය මගින් දූෂිත වූ උපකරණ මගින් සම්ප්‍රේෂණය විය හැකිය. පුද්ගයෙකුගෙක් තව පුද්ගලයෙකුට තුවාල, ශරීර තරල, ස්වසන පද්ධතිය ආශ‍්‍රිත බිඳිති, ඇඳ ඇතිරිලි වැනි වෛරසය මගින් දූෂිත වූ ද්‍රව්‍ය වලින් සම්පේ‍ප්‍රේෂණය වීමේ ඉඩකඩ ඇත.
මන්කිපොක්ස් වෛර ආසාදිතයෙකු පෙන්නුම් කරන ලක්ෂණ
මන්කිපොක්ස් වෛරසය ආසාදනයට ලක් වූ ඇතැම් පුද්ගලයින්ට දින කිහිපයකට පසු සම මත පැතලි රතු පැහැති බිබිලි දදයක ආකාරයෙන් මතු විය හැකි අතරම ඒවා වේදනාකාරීය. ඉන්පසු මෙම මතු වූ බිබිලි සැරව බිබිලි බවට පත් වේ. අවසානයේ මෙම සැරව බිබිලි මත කබොල්ලක් ඇති වී පසුව ගැලවී යයි. මෙම ක‍්‍රියාවලිය සති 2 – 4 දක්වා පවතී. මෙම තුවාල මුඛය, යෝනිය හෝ ගුදයේද ඇති විය හැක.
රෝගය හඳුනා ගැනීම සඳහා විවෘත තුවාලයකින් පටක කොටසක් ගෙන එය PCR පරීක්‍ෂණ (මේ වන විට අප රට තුළ මේ සඳහා පහසුකම් නොමැත) සඳහා යොමු කරන අතර ඊට අමතරව රුධිර පරීක්‍ෂණ මගින් ද වෛරසය/ප්‍රතිදේහ පරීක්ෂා කිරීම සිදු කරයි.
මන්කිපොක්ස් රෝගය සඳහා ප‍්‍රතිකාර
සති 2 – 4 දක්වා කාලයක් ලක්ෂණ පැවතියද ප‍්‍රතිකාර නොමැතිව සුව වේ. මෙම රෝගයේ ලක්ෂණ දරුණු ලෙස පැවතියහොත් රෝග ලක්ෂණ අඩු කිරීම, රෝගියා විජලනයෙන් වළක්වා ගැනීම හා ද්වීතියීකව බැක්ටීරියා ආසාධනයක් ඇති වීම වැළැක්වීමට ප‍්‍රතිජෛවක ලබාදීම ප‍්‍රතිකාර ලෙස සිදු කරයි. ප‍්‍රතිවෛරස ඖෂධ ලබාදීම කල හැකි වුවද එය තවමත් අධ්‍යයන මට්ටමේ පවතී.
මන්කිපොක්ස් ආසාදනය වැළැක්වීමට
මෙම රෝගය මගින් ආරක්‍ෂා වීමට වසූරිය සඳහා ලබාදෙන එන්නත ලබාදෙන නමුත් ඒවා සීමා සහිත බැවින් පහත ක‍්‍රියාමාර්ග වෙත යොමු වේ.
මෙම රෝගය මාරන්තික වීම බහුල නොවුනද මෙමගින් ඇති වන සංකූලතා මගින් මාරාන්තික විය හැක. නියුමෝනියාව, මොළයේ ඇති වන ආසාධන (Encephalitis) හා ඇස්වල ආසාධන නිසා තත්ත්වය දරුණු විය හැක.
රෝගී පුද්ගයෙකු රැකබලා ගැනීමේදී,
පහත ලක්ෂණ වර්ධනය වේ නම් වෛද්‍ය උපදෙස් ගත යුතුය.
වෛද්‍ය එම්. එන්. ජයවර්ධන මහත්මිය
අපේක්ෂා රෝහල , මහරගම.
Saru FM Media
