ශරීරයේ උළුක්කුවක් හෝ ඇදීමක් සිදුනොවුන කෙනෙක් සොයාගැනීමට අපහසු තරම්. ඒ තරමටම, උළුක්කුව සහ ඇදීම යනු නිතර සිදුවන අනතුරක් . එමනිසා, උළුක්කුවක් හෝ ඇදීමක් සිදුවුවහොත්, ඔබ කළ යුතු කුමක්ද යන්න දැනගැනීම වැදගත් .
උළුක්කුවක් (Sprain) යනු කුමක්ද?
උළුක්කුවක් යනු සන්ධියක ඇති අස්ථි හෙවත් ඇට එකිනෙක සම්බන්ධ කරන අස්ථි බන්ධනි (Ligaments) වලට සිදුවන අනතුරක් . මෙහිදී, අස්ථි බන්ධනි එකක් හෝ කිහිපයක් ඇදීම හෝ ඉරීයාම සිදු වෙනවා.
උළුක්කුවක් ඇතිවන්නේ ඇයි?
හේතු කිහිපයක් නිසා උළුක්කුව ඇතිවිය හැක. වැටීම, ඇඹරීම, හෝ යම් සන්ධියකට පහරක් එල්ලවීම මගින් සන්ධියේ ස්වභාවික පිහිටීම වෙනස්වීමෙන්, උළුක්කුව හට ගන්නවා. එවිට, අදාළ සන්ධිය අවට ඇති අස්ථි බන්ධනි ඇදීමට ලක්වීම හෝ ඉරීයාම සිදු වෙනවා. පහත සඳහන් අවස්ථා වලදී, උලුක්කු වීමක් වෙන්න පුලුවන් .
උළුක්කුව, බහුලව සිදුවන ස්ථාන මොනවාද?
උළුක්කුවීම නිතරම සිදුවන ස්ථානයක් ලෙස වළලුකර හඳුන්වන්න පුලුවන්. කෙනෙක් වැටෙන විට දෑත බිම තැබීම මගින්, මැණික් කටුවේ උළුක්කුවක් වෙන්න පුලුවන්.
උළුක්කු වීමකදී ඇතිවන රෝග ලක්ෂණ මොනවාද?
අනතුර සිදුවන අවස්ථාවේදී මද ශබ්දයක් ඇසීම හෝ පටක ඉරීමක් ද වෙන්න පුලුවන්. උළුක්කුවක ස්වභාවය සුළු අනතුරක සිට දරුණු තත්වයක් දක්වා පරාසයක වෙන්න පුලුවන්.
ඇදීමක් (Strain) යනු කුමක්ද?
ඇදීමක් යනු, මාංශ පේශියකට හෝ මාංශ පේශියක් අස්ථියකට සම්බන්ධ කරන පේශි කණ්ඩරාවකට (Tendon) සිදුවන අනතුරක්. මෙහිදී මාංශ පේශිය හෝ පේශි කණ්ඩරාව ඇදීම හෝ ඉරීයාම සිදු වෙනවා.
ඇදීමක් ඇතිවන්නේ ඇයි?
මාංශ පේශියක් හෝ පේශි කණ්ඩරාවක් ඇඹරීයාම හෝ පමණ ඉක්මවා ආතතියකට ලක්වීම මගින් ඇදීමක් වෙන්න පුලුවන් . එය ක්ෂණිකව හෝ දින කිහිපයක්, සති ගණනක් තිස්සේ වර්ධනය වෙන්න ඉඩ තියෙනවා.
ක්ෂණිකව සිදුවන ඇදීමක්, පහත හේතූන් නිසා ඇතිවිය හැකියි.
ඇදීම් බහුලව සිදුවන ස්ථාන මොනවාද?
කොන්ද සහ කලවයේ පිටුපස ප්‍රදේශයේ ඇති මාංශ පේශි, බහුලව ඇදීමට ලක්වන ස්ථානයි. අත්වල, බාහුවල සහ වැලමිටේ ද ඇදීම් වෙන්න පුලුවන්.
ඇදීමකදී ඇතිවන රෝග ලක්ෂණ මොනවාද?
මාංශ පේශිය හෝ පේශි කණ්ඩරාව සම්පූර්ණයෙන්ම ඉරී ගියවිට වේදනාවක් මෙන්ම චලනය කිරීමට ද නොහැකියි.
උළුක්කුවකට හෝ ඇදීමකට ප්‍රතිකාර කරන්නේ කෙසේද?
මෙම අනතුරු දෙකටම සිදුකරන ප්‍රතිකර්මයන් සමානයි. එමනිසා වේදනාව සහ ඉදිමීම සමනය කිරීමට අනතුර සිදුවූ ශරීරයේ කොටසට විවේක ලබාදීම. අනතුර සිදුවී ඇත්තේ දණහිසේ හෝ වළලුකරෙහි නම්, ඇවිදින විට ආධාරකයක් ලෙස සැරයටියක් හෝ කිහිලිකරු භාවිතාකිරීමට වෛද්‍ය උපදෙස් ලැබෙනවා.
දිනකට වාර 4-8 ක් පමණ, එක් වරකට විනාඩි 20 ක් බැගින්, අනතුර සිදුවූ ප්‍රදේශය අයිස් වලින් තැවීම.
අනතුර සිදුවූ ප්‍රදේශය මදක් තෙරපෙන සේ විශේෂ බැන්ඩේජ්, ප්ලාස්ටර් ඔෆ් පැරිස් බදාමයක්, විශේෂ පා වැසුමක්, හෝ පතුරක් (Splint) යෙදීම.
අනතුර සිදුවූ වළලුකර, දණහිස, වැළමිට, හෝ මැණික්කටුව කොට්ටයක් මත තබා මදක් ඔසවා තැබීම.
ඔබේ වෛද්‍යවරයා වේදනාව සමනය කිරීම සඳහා වේදනා නාශක ඖෂධ (Pain killers) නියම කරනු ඇත.
වේදනාවට සහ ඉදිමීමට ප්‍රතිකාර කිරීමෙන් අනතුරුව, ඔබේ වෛද්‍යවරයා අනතුර සිදුවූ ප්‍රදේශය ආශ්‍රිතව ව්‍යායාම කිරීමට නිර්දේශ කරනු ඇත. ඇතැම් අයට, භෞතචිකිත්සක ප්‍රතිකාර (Physiotherapy) අවශ්‍ය විය හැකියි.
උළුක්කු වීම සහ ඇදීම වැළැක්විය හැකිද?
පහත සඳහන් ක්‍රියාමාර්ග මගින්, උළුක්කුව සහ ඇදීම වළක්වා ගන්න පුලුවන්.
Saru FM Media
